Cildinizin En İyi Saklanan Sırrı: Mikrobiyom

Işıltılı bir cilt için çok bilinmeyen ama önemli olan nedir? Cildinizin üzerinde yaşayan inanılmaz dünya. Her an, gözle göremeyeceğiniz kadar küçük olan binlerce mikroorganizma, cildinizin sağlığı ve canlılığı için çalışıyor.

Eğer bunları bir mikroskop altında görebilseydiniz, bakteri, mantar ve diğer mikroorganizmalarla oluşan bir ekosistem keşfederdiniz (bu aslında iyi bir şey, söz veriyoruz!). Birlikte, cilt mikrobiyomunuzu oluştururlar.

Bunun ne olduğunu, ne işe yaradığını ve nasıl bakım yapabileceğinizi öğrenmek için, ISDIN Kurumsal Tıbbi İşler Uzmanı Albert Navasa ile bir araya gelerek uzman görüşlerini aldık.

Cilt Mikrobiyomu Nedir?

Albert’e aynı soruyu sorduğumuzda, basit bir tanımla başlıyor: “Cilt mikrobiyomu, ciltte ve vücudun diğer bölgelerinde yaşayan mikroorganizmaların bir koleksiyonudur.” Ancak bunun çok daha fazlası var.

Vücudunuzun mikrobiyomu, yaşayan ve nefes alan bir ekosistemdir. Bu mikroskobik dünya sadece cildinizi korumakla kalmaz, aynı zamanda bağışıklık sistemi ve genel sağlık gibi önemli fonksiyonları da düzenler.

Albert, mikrobiyomu sağlığınız için hayati öneme sahip benzersiz bir evren olarak tanımlıyor ve bunun önemini vurgulamak için bazı ilginç bilgileri paylaşıyor. Örneğin:

• Doğumda oluşur: Doğduğunuz andan itibaren mikrobiyomunuz gelişmeye başlar. Annenizle erken temas, gerekli mikroorganizmaların transferini sağlar.
• Parmak iziniz kadar benzersizdir: Herkesin mikrobiyomu farklıdır, genetik, çevre, diyet ve yaşam tarzı tarafından şekillendirilir.
• Düşündüğünüzden daha ağırdır: Vücudunuzun mikrobiyomu neredeyse 2 grama kadar ağırlık yapabilir. Bu, beyniniz gibi bazı hayati organlarla aynı ağırlıktadır.
• Ancak, mikrobiyomunuz sadece rastgele mikroplardan oluşan bir grup değil, bir ağdır. Cildiniz söz konusu olduğunda, her mikroorganizma kendi rolünü oynar; bariyer işlevinizi güçlendirmekten bağışıklık sisteminizi potansiyel tehditlere karşı uyarmaya kadar.

Albert, "Mikrobiyomunuzu anlamak, cilt bakımına tamamen yeni bir bakış açısı kazandırır. Bu, bize vücudunuz ile bu mikroskobik dünya arasındaki inanılmaz bağlantıyı hatırlatır," diye devam ediyor.

Mikrobiyomunuzu anlamak, cilt bakımına tamamen yeni bir bakış açısı kazandırır. Bu, bize vücudunuz ile bu mikroskobik dünya arasındaki inanılmaz bağlantıyı hatırlatır.

ISDIN Kurumsal Tıbbi İşler Uzmanı Albert Navasa

Cildinizin mikrobiyomu ne işe yarar?

Vücudunuzun birden fazla mikrobiomu (bağırsak, ağız vb.) olsa da, cilt mikrobiomunun kendine ait önemli görevleri vardır. Albert, birkaç ana rolü vurguluyor:

1.      Derinizi bir kalkan gibi korur

Mikrobiyomunuz, doğal bir bariyer görevi görerek derinizi zararlı bakterilere, alerjenlere ve kirliliğe karşı savunur. Bunu, zarar vermeden önce davetsiz misafirleri durduran görünmez bir güvenlik ekibi gibi düşünün.

2.     Bağışıklık sisteminizi düzenler

Bu sadece fiziksel koruma ile sınırlı değil. Albert, “Deri mikrobiyomunuz, bağışıklık sisteminizi faydalı ve zararlı mikroorganizmaları ayırt etmesi için eğitir,” diye paylaşıyor. Başka bir deyişle, bu aynı zamanda savunma ekibinizi yönlendiren bir koçtur.

3.      Cildin iyileşmesine ve yenilenmesine yardımcı olur

Cildiniz hasar gördüğünde (örneğin küçük bir kesik veya sıyrık) faydalı mikroorganizmalar devreye girer. Bu mikroorganizmalar, iltihabı azaltır, iyileşmeyi destekler ve hücre yenilenmesini teşvik eder, böylece cildin her şeye hazır olmasına yardımcı olur.

4.     Dengeyi sağlar

Mikrobiyomunuz, cildinizin doğal pH seviyesini düzenlemeye yardımcı olur ve bunu hafif asidik tutar (yaklaşık 4.5 ila 5.5 arasında). Bu ortam, güçlü bir cilt bariyerini korumak, nem kaybını önlemek ve tahriş edicilere karşı duyarlılığı azaltmak için bir anahtardır.

Sağlıklı bir mikrobiyomun özellikleri nelerdir?

Sağlıklı bir mikrobiyom, cildinizi güçlü, nemli ve dayanıklı tutar. İşte her şeyin yolunda gittiğine dair bazı işaretler:

Güçlü bir cilt bariyeri: Bu tuğla ve harç gibi yapı, cildinizin dış dünyaya karşı ilk savunma hattıdır. Mutlu, dengeli ve güçlü bir mikrobiyomla birlikte çalıştığında, cildinizin nemi tutmasına ve tahriş edicilerin dışarıda kalmasına yardımcı olur.

Faydalı mikroorganizmalar bolca bulunur: Sağlıklı bir mikrobiyom, bol miktarda iyi bakteri içerir. Bu bakteriler, doğal savunma yanıtları üreterek zararlı bakterileri kontrol altında tutmaya yardımcı olur.

Doğru pH seviyesi: Cildinizin pH seviyesi hafif asidik kaldığında, koruyucu işlevlerin en iyi şekilde çalışması için ideal bir ortam yaratır.

Albert bunu basitçe şöyle açıklıyor: “Dengeli bir mikrobiyom, kendi kendine yeten bir ekosistem gibidir. Ona bakarsanız, o da size bakar.”

Sağlıklı bir mikrobiyomlu cilt nasıl görünür?

Mikrobiyomunuz iyi durumda olduğunda, bu dışarıdan belli olur.

İşte dikkat etmeniz gerekenler:

Cildiniz yumuşak, dengeli ve pürüzsüz hissedilir, aşırı sert veya kuru bölgeler yoktur.  

Genellikle sağlıklı bir ışıltıya sahip cildiniz vardır, mat veya kırmızı bölgeler görülmez.  

Cildiniz güvenilir cilt bakım ürünlerine iyi yanıt verir, tahriş veya hassasiyet gibi durumlar nadiren görülür.

Mikrobiyomumda bir dengesizlik olursa ne olur?

Dengesiz bir mikrobiyom veya disbiyoz, stres, beslenme düzeni veya dış tahriş ediciler gibi günlük faktörlerin faydalı bakterilerin seviyelerini bozmasıyla meydana gelir. Albert, bunun şu sorunlara yol açabileceğini açıklıyor:

Zayıflamış bir bariyer, cildinizin kuruluk, pul pul dökülme veya hatta çatlamalara eğilimli hale gelmesine neden olabilir. 

İltihaplanma, kızarıklık, şişlik veya sürekli kaşıntıya yol açabilir.

Zararlı mikroorganizmaların aşırı büyümesi, akne veya enfeksiyonlar gibi sorunlara katkıda bulunabilir.

Artan hassasiyet, genellikle stres veya sağlıksız alışkanlıklar tarafından tetiklenir.

Uzman önerisi: Uzmanlarımız bu makaleyi incelemiş olsa da cildinizi en iyi bilen kişi dermatoloğunuzdur. Bir şeyin ters gittiğini düşünüyorsanız, doktorunuza danışın.

  Mikrobiyomunuzu nasıl korursunuz?

Albert, mikrobiyomunuza bakmayı bir bahçeye bakım yapmaya benzetiyor. Doğru ilgi ve araçlarla, cildinizin doğal güzelliği canlanabilir. Şöyle açıklıyor: “Birçok kişi günlük rutinlerinin mikrobiyomlarını destekleyebileceğini ya da zarar verebileceğini fark etmiyor.”

Peki, onun tavsiyesi nedir?

İşte 5 uzman önerisi

Elinizden gelenin en iyisini yapın:

Nazik temizleyiciler kullanın: Cildinizin doğal yağlarını ve pH seviyesini koruyan ürünleri seçin. Temizleyici yağlar, başlamak için harika bir seçenektir.

Düzenli olarak nemlendirin: Hyaluronik asit veya üre gibi içeriklere sahip nemlendiriciler, mikrobiyomunuzun gelişmesi için mükemmel bir ortam yaratır.

Probiyotik ve prebiyotik ekleyin: Yarar sağlayan bakterileri beslemek ve dengeyi desteklemek için bu maddeleri diyetinize taze gıdalar veya takviyelerle eklemeyi düşünün.

Mümkünse, bunlardan kaçının:

Aşırı temizleme: Yüzünüzü çok sık yıkamak veya sıcak suyla yıkamak, koruyucu yağları silebilir. Günlük iki kez ılık suyla yıkamaya özen gösterin.

Fazla peeling yapmak: Kimyasal peelingler etkilidir, ancak çok sık kullanmak cildinizin bariyerini zayıflatabilir ve mikrobiyomunuza zarar verebilir.

Ürününüzün talimatlarını izleyin ve cildiniz dinlenmeye ihtiyaç duyduğunda buna kulak verin.

Dengeli bir mikrobiyom, kendi kendine yeten bir ekosistem gibidir. Ona bakarsanız, o da size bakar.

Cildinizin doğal ritmini kucaklayın

Mikrobiyom sadece popüler bir konu değil, cilt bakımının geleceğinin anahtarıdır. Araştırmalar, bu mikroskobik ekosistemin çevresel strese karşı mücadele etmek ve genel olarak sağlıklı yaşlanmak için hayati önem taşıdığını gösteriyor.

Mikrobiyomunuz ayrıca kendinize verdiğiniz bakım ve ilginin bir yansımasıdır. Albert, "Mikrobiyomunuza bakım yapmak, cildinize içten bakım yapmaktır" diyor. Cilt bakım rutininiz, beslenme düzeniniz ve yaşam tarzınızla ilgili bilinçli seçimler yaparak, bu görünmeyen bağlantıyı beslersiniz ve cildinizin güçlü, parlak ve en önemlisi sağlıklı kalmasına yardımcı olursunuz.

Referanslar:

Lee HJ, Kim M. Skin Barrier Function and the Microbiome. Int J Mol Sci. 2022 Oct 28;23(21):13071. doi: 10.3390/ijms232113071. PMID: 36361857; PMCID: PMC9654002.  

Commensal Staphylococcus epidermidis contributes to skin barrier homeostasis by generating protective ceramides. Zheng Y, Hunt RL, Villaruz AE, Fisher EL, Liu R, Liu Q, Cheung GYC, Li M, Otto M. Cell Host Microbe. 2022 Feb 1:S1931-3128(22)00040-3. doi: 10.1016/j.chom.2022.01.004. Online ahead of print. PMID: 35123653.  

Howard, B., Bascom, C. C., Hu, P., Binder, R. L., Fadayel, G., Huggins, T. G., … & Isfort, R. J. (2022). Aging-associated changes in the adult human skin microbiome and the host factors that affect skin microbiome composition. Journal of Investigative Dermatology, 142(7), 1934-1946.e21